рдЕрд░ाрд╡рд▓ी рдмрдЪाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕ुрдк्рд░ीрдо рдХोрд░्рдЯ рдХा 'рд╕рд░्рдЬिрдХрд▓ рд╕्рдЯ्рд░ाрдЗрдХ'—рдкुрд░ाрдиे рдЖрджेрд╢ рдкрд░ рд╕्рдЯे, рдЕрдм рд╕्рдкेрд╢рд▓ рдХрдоेрдЯी рдХрд░ेрдЧी рдкрд╣ाрдб़िрдпों рдХा 'рдкोрд╕्рдЯрдоॉрд░्рдЯрдо'thenewzradar
рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी, рджिрдиांрдХ: 29 рджिрд╕ंрдмрд░ 2025 — рджिрд▓्рд▓ी-рдПрдирд╕ीрдЖрд░ рдХी 'рдлेрдлрдб़े' рдФрд░ 'рдЬрд▓ рд░рдХ्рд╖рдХ' рдоाрдиी рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рдЕрд░ाрд╡рд▓ी рдкрд░्рд╡рдд рд╢्рд░ृंрдЦрд▓ा (Aravalli Range) рдХे рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХो рдмрдЪाрдиे рдХे рд▓िрдП рджेрд╢ рдХी рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рдЕрджाрд▓рдд рдиे рдПрдХ рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдФрд░ рдХрдб़ा рдХрджрдо рдЙрдаाрдпा рд╣ै। рд╕ुрдк्рд░ीрдо рдХोрд░्рдЯ рдиे рдЕрд░ाрд╡рд▓ी рдХी рдкрд╣ाрдб़िрдпों рд╕े рдЬुрдб़े рдПрдХ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдоाрдорд▓े рдоें рдЕрдкрдиे рдкूрд░्рд╡ рдХे рдЖрджेрд╢ рдкрд░ рддрдд्рдХाрд▓ рдк्рд░рднाрд╡ рд╕े рд░ोрдХ (Stay) рд▓рдЧा рджी рд╣ै। рдпрд╣ рдлैрд╕рд▓ा рди рдХेрд╡рд▓ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдгрд╡िрджों рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдмрдб़ी рдЬीрдд рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рдЙрди рднू-рдоाрдлिрдпाрдУं рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рд╕рдЦ्рдд рдЪेрддाрд╡рдиी рднी рд╣ै рдЬो рд╡िрдХाрд╕ рдХे рдиाрдо рдкрд░ рдк्рд░рдХृрддि рдХा рдЪीрд░рд╣рд░рдг рдХрд░ рд░рд╣े рдеे।
рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдиे рдоाрдорд▓े рдХी рдЧंрднीрд░рддा рдХो рд╕рдордЭрддे рд╣ुрдП рдкрд╣ाрдб़िрдпों рдХी рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕्рдеिрддि, рдЕрд╡ैрдз рдЦрдирди рдФрд░ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдХा рдЬрдоीрдиी рдЖрдХрд▓рди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рд╡िрд╢ेрд╖ рд╕рдоिрддि (Special Committee) рдХा рдЧрдарди рдХिрдпा рд╣ै। рдХोрд░्рдЯ рдиे рд╕ाрдл рдХрд░ рджिрдпा рд╣ै рдХि рдЕрд░ाрд╡рд▓ी рдХे рд╕ाрде рдЕрдм рдФрд░ рдЦिрд▓рд╡ाрдб़ рдмрд░्рджाрд╢्рдд рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा। рдоाрдорд▓े рдХी рдЕрдЧрд▓ी рд╕ुрдирд╡ाрдИ рдХे рд▓िрдП 21 рдЬрдирд╡рд░ी 2026 рдХी рддाрд░ीрдЦ рдоुрдХрд░्рд░рд░ рдХी рдЧрдИ рд╣ै।
рдХोрд░्рдЯ рдХा рдЖрджेрд╢: рдЕрдм рд╣ोрдЧी 'рдкाрдИ-рдкाрдИ' рдХी рдиिрдЧрд░ाрдиी
рд╕ुрдк्рд░ीрдо рдХोрд░्рдЯ рдХी рдмेंрдЪ рдиे рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╢рдм्рджों рдоें рдХрд╣ा рдХि рдЕрд░ाрд╡рд▓ी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХा рдкाрд░िрд╕्рдеिрддिрдХ рдорд╣рдд्рд╡ (Ecological Importance) рдмрд╣ुрдд рдЕрдзिрдХ рд╣ै। рдпрд╣ рдХेрд╡рд▓ рдкрдд्рдерд░ рдФрд░ рдоिрдЯ्рдЯी рдХा рдвेрд░ рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рдЙрдд्рддрд░ рднाрд░рдд рдХी рдЬрд▓рд╡ाрдпु рдХो рд╕ंрддुрд▓िрдд рд░рдЦрдиे рд╡ाрд▓ा рдПрдХ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рддंрдд्рд░ рд╣ै।
рд╕рдоिрддि рдХा рдПрдЬेंрдбा: рдирд╡рдЧрдаिрдд рдЙрдЪ्рдЪ-рд╕्рддрд░ीрдп рд╕рдоिрддि рдХो рд╡्рдпाрдкрдХ рдЕрдзिрдХाрд░ рджिрдП рдЧрдП рд╣ैं:
рдЕрд╡ैрдз рдЦрдирди рдХी рдЬांрдЪ: рд╕рдоिрддि рдпрд╣ рдкрддा рд▓рдЧाрдПрдЧी рдХि рд░ोрдХ рдХे рдмाрд╡рдЬूрдж рдХिрди рдЗрд▓ाрдХों рдоें рдЪोрд░ी-рдЫिрдкे рдЦрдирди рдЪрд▓ рд░рд╣ा рд╣ै।
рдЕрддिрдХ्рд░рдордг рдХा рд╕рд░्рд╡े: рд╡рди рднूрдоि рдкрд░ рдмрдиे рдлाрд░्рдо рд╣ाрдЙрд╕, рдмैंрдХ्рд╡ेрдЯ рд╣ॉрд▓ рдФрд░ рдЕрди्рдп рдЕрд╡ैрдз рдиिрд░्рдоाрдгों рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХी рдЬाрдПрдЧी।
рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдгीрдп рдиुрдХрд╕ाрди рдХा рдЖрдХрд▓рди: рдЦрдирди рдФрд░ рдиिрд░्рдоाрдг рд╕े рд╡рдирд╕्рдкрддि рдФрд░ рд╡рди्рдпрдЬीрд╡ों рдХो рдХिрддрдиा рдиुрдХрд╕ाрди рдкрд╣ुंрдЪा рд╣ै, рдЗрд╕рдХी рд░िрдкोрд░्рдЯ рддैрдпाрд░ рдХрд░ рдЕрджाрд▓рдд рдХो рд╕ौंрдкी рдЬाрдПрдЧी।
рд╡िрд╡ाрдж рдХी рдЬрдб़: рд╡िрдХाрд╕ рдмрдиाрдо рд╡िрдиाрд╢
рдЕрд░ाрд╡рд▓ी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд▓ंрдмे рд╕рдордп рд╕े рдЕрд╡ैрдз рдиिрд░्рдоाрдг рдФрд░ рдкрд╣ाрдб़िрдпों рдХे рджोрд╣рди рдХो рд▓ेрдХрд░ рдХाрдиूрдиी рд▓рдб़ाрдИ рдЪрд▓ рд░рд╣ी рд╣ै। рдпрд╣ рд╡िрд╡ाрдж рдоुрдЦ्рдп рд░ूрдк рд╕े рд╣рд░िрдпाрдгा рдФрд░ рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХे рдЙрди рд╣िрд╕्рд╕ों рд╕े рдЬुрдб़ा рд╣ै рдЬो рдПрдирд╕ीрдЖрд░ (NCR) рдоें рдЖрддे рд╣ैं।
рдХ्рдпा рд╣ै рд╕рдорд╕्рдпा? рдмिрд▓्рдбрд░्рд╕ рдФрд░ рдЦрдирди рдоाрдлिрдпा рдЕрд░ाрд╡рд▓ी рдХो 'рд╕ोрдиे рдХी рдЦाрди' рдоाрдирддे рд╣ैं। рдпрд╣ां рд╕े рдиिрдХрд▓рдиे рд╡ाрд▓ा рдкрдд्рдерд░ рдФрд░ рд░ेрдд рдиिрд░्рдоाрдг рдХाрд░्рдпों рдоें рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा, рдЕрд░ाрд╡рд▓ी рдХी рд╣рд░िрдпाрд▓ी рдХे рдмीрдЪ рдЕрд╡ैрдз рдлाрд░्рдо рд╣ाрдЙрд╕ рдмрдиाрдиा рд░рдИрд╕ों рдХा рд╢ौрдХ рдмрди рдЧрдпा рд╣ै।
рдкूрд░्рд╡ рдЖрджेрд╢: рдЗрд╕рд╕े рдкрд╣рд▓े рдХे рдХुрдЫ рдЖрджेрд╢ों рдпा рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиिрдХ рдвिрд▓ाрдИ рдХे рдХाрд░рдг рдХुрдЫ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдиिрд░्рдоाрдг рдЧрддिрд╡िрдзिрдпों рдХो рдЕрдирдЬाрдиे рдоें рдмрдв़ाрд╡ा рдоिрд▓ рд░рд╣ा рдеा, рдЬिрд╕े рдЕрдм рд╕ुрдк्рд░ीрдо рдХोрд░्рдЯ рдиे рд╕्рдЯे рд▓рдЧाрдХрд░ рд░ोрдХ рджिрдпा рд╣ै।
рдХ्рдпों рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै рдЕрд░ाрд╡рд▓ी рдХा рдмрдЪрдиा? (The Lifeline of NCR)
рдЕрд░ाрд╡рд▓ी рдХेрд╡рд▓ рдПрдХ рдкрд░्рд╡рдд рд╢्рд░ृंрдЦрд▓ा рдирд╣ीं рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рдпрд╣ рджिрд▓्рд▓ी-рдПрдирд╕ीрдЖрд░ рдХे рд▓िрдП рдЬीрд╡рди рд░рдХ्рд╖рдХ рдХрд╡рдЪ рд╣ै। рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдгрд╡िрджों рдХा рдоाрдирдиा рд╣ै рдХि рдЕрдЧрд░ рдЕрд░ाрд╡рд▓ी рдирд╣ीं рдмрдЪी, рддो рджिрд▓्рд▓ी рд░рд╣рдиे рд▓ाрдпрдХ рдирд╣ीं рдмрдЪेрдЧी।
рд░ेрдЧिрд╕्рддाрди рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░: рдЕрд░ाрд╡рд▓ी рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХे рдеाрд░ рд░ेрдЧिрд╕्рддाрди рдХो рдкूрд░्рд╡ рдХी рдУрд░ (рджिрд▓्рд▓ी рдФрд░ рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХी рддрд░рдл) рдмрдв़рдиे рд╕े рд░ोрдХрддी рд╣ै। рдЕрдЧрд░ рдпे рдкрд╣ाрдб़ рдЦрдд्рдо рд╣ो рдЧрдП, рддो рджिрд▓्рд▓ी рдоें рд░ेрдд рдХे рддूрдлाрди рдЖрдо рд╣ो рдЬाрдПंрдЧे।
рднूрдЬрд▓ рд╕्рддрд░ (Water Recharge): рдЕрд░ाрд╡рд▓ी рдХी рдЪрдЯ्рдЯाрдиें рдмाрд░िрд╢ рдХे рдкाрдиी рдХो рд╕ोрдЦрдХрд░ рднूрдЬрд▓ (Groundwater) рдХो рд░िрдЪाрд░्рдЬ рдХрд░рддी рд╣ैं। рдЧुрдб़рдЧांрд╡ рдФрд░ рдлрд░ीрджाрдмाрдж рдЬैрд╕े рд╢рд╣рд░ों рдХा рдЬрд▓ рд╕्рддрд░ рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рдЗрд╕ी рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рд╣ै।
рдк्рд░рджूрд╖рдг рдиिрдпंрдд्рд░рдХ: рджिрд▓्рд▓ी рдоें рдмрдв़рддे рдк्рд░рджूрд╖рдг рдХे рдмीрдЪ рдЕрд░ाрд╡рд▓ी 'рд╣рд░े рдлेрдлрдб़ों' (Green Lungs) рдХा рдХाрдо рдХрд░рддी рд╣ै рдФрд░ рдЬрд╣рд░ीрд▓ी рд╣рд╡ा рдХो рд╕ाрдл рдХрд░рдиे рдоें рдорджрдж рдХрд░рддी рд╣ै।
21 рдЬрдирд╡рд░ी 2026: рдлैрд╕рд▓े рдХा рджिрди
рдХोрд░्рдЯ рдиे рд╕рдоिрддि рдХो рдиिрд░्рджेрд╢ рджिрдпा рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рдЕрдкрдиी рд░िрдкोрд░्рдЯ рдЬрд▓्рдж рд╕े рдЬрд▓्рдж рддैрдпाрд░ рдХрд░े рддाрдХि 21 рдЬрдирд╡рд░ी рдХो рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рдЕрдЧрд▓ी рд╕ुрдирд╡ाрдИ рдоें рдаोрд╕ рдХрджрдо рдЙрдаाрдП рдЬा рд╕рдХें। рдпрд╣ рддाрд░ीрдЦ рддрдп рдХрд░ेрдЧी рдХि рдЕрд░ाрд╡рд▓ी рдХा рднрд╡िрд╖्рдп рдХ्рдпा рд╣ोрдЧा—рдкुрдирд░्рдЬीрд╡рди рдпा рдкрддрди?
рдХाрдиूрдиी рд╡िрд╢ेрд╖рдЬ्рдЮों рдХा рдоाрдирдиा рд╣ै рдХि рд╕ुрдк्рд░ीрдо рдХोрд░्рдЯ рдЕрдм 'рд░ोрдбрдоैрдк' рддैрдпाрд░ рдХрд░рдиे рдХे рдоूрдб рдоें рд╣ै। рдпрд╣ рд░ोрдбрдоैрдк рдХेрд╡рд▓ рдХाрдЧрдЬी рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा, рдмрд▓्рдХि рдЗрд╕рдоें рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдФрд░ рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиिрдХ рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдХा рд╕рдоाрд╡ेрд╢ рд╣ोрдЧा рддाрдХि рдЕрд░ाрд╡рд▓ी рдХो рдЙрд╕рдХी рдкुрд░ाрдиी рд╢ाрди рд╡ाрдкрд╕ рдоिрд▓ рд╕рдХे।
рд╣рдоाрд░ी рд░ाрдп
рд╕ुрдк्рд░ीрдо рдХोрд░्рдЯ рдХा рдпрд╣ рд╣рд╕्рддрдХ्рд╖ेрдк 'рджेрд░ рдЖрдП рджुрд░ुрд╕्рдд рдЖрдП' рдЬैрд╕ा рд╣ै। рдЕрд░ाрд╡рд▓ी рдХा рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдЕрдм рдХोрдИ рд╡िрдХрд▓्рдк рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдпрддा рд╣ै। рд╣рдордиे рд╡िрдХाрд╕ рдХी рдЕंрдзी рджौрдб़ рдоें рдк्рд░рдХृрддि рдХा рдЬो рджोрд╣рди рдХिрдпा рд╣ै, рдЙрд╕рдХा рдЦाрдоिрдпाрдЬा рд╣рдо рдк्рд░рджूрд╖рдг рдФрд░ рдЧिрд░рддे рдЬрд▓ рд╕्рддрд░ рдХे рд░ूрдк рдоें рднुрдЧрдд рд░рд╣े рд╣ैं।
The Trending People рдХा рдоाрдирдиा рд╣ै рдХि рдХेрд╡рд▓ рдХोрд░्рдЯ рдХे рдЖрджेрд╢ рдХाрдлी рдирд╣ीं рд╣ोंрдЧे। рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ों (рд╣рд░िрдпाрдгा рдФрд░ рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди) рдХो рднी рдЕрдкрдиी рдЗрдЪ्рдЫाрд╢рдХ्рддि рджिрдЦाрдиी рд╣ोрдЧी। рдЕрдХ्рд╕рд░ рджेрдЦा рдЧрдпा рд╣ै рдХि рдХोрд░्рдЯ рдХे рдЖрджेрд╢ों рдХी рдзрдЬ्рдЬिрдпां рдЙрдб़ाрдиे рдоें рд╕्рдеाрдиीрдп рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдХी рдоिрд▓ीрднрдЧрдд рд╣ोрддी рд╣ै। рдирд╡рдЧрдаिрдд рд╕рдоिрддि рдХो рдиिрд╖्рдкрдХ्рд╖ рд╣ोрдХрд░ рдХाрдо рдХрд░рдиा рд╣ोрдЧा। рдЕрдЧрд░ рд╣рдо рдЖрдЬ рдЕрд░ाрд╡рд▓ी рдХो рдирд╣ीं рдмрдЪा рдкाрдП, рддो рдХрд▓ рд╣рдоाрд░े рдмрдЪ्рдЪों рдХो рд╕ांрд╕ рд▓ेрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕ाрдл рд╣рд╡ा рдФрд░ рдкीрдиे рдХे рд▓िрдП рдкाрдиी рдирд╕ीрдм рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा। рдЕрд░ाрд╡рд▓ी рдХी рд░рдХ्рд╖ा рд╣ी рд╣рдоाрд░ी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рд╣ै।